Σωληνάκια στο Αυτί

Τα σωληνάκια των αυτιών είναι μικροσκοπικοί κύλινδροι που τοποθετούνται στο τυμπάνο του αυτιού (στην τυμπανική μεμβράνη) για να επιτρέπουν την είσοδο του αέρα μέσα στο μέσο αυτί.

Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι: βραχυπρόθεσμοι και μακροπρόθεσμοι.

Οι βραχυπρόθεσμοι σωλήνες είναι μικρότεροι και συνήθως παραμένουν για έξι μήνες έως ένα έτος πριν πέσουν έξω από μόνοι τους.
Οι μακροπρόθεσμοι σωλήνες είναι μεγαλύτεροι και είναι έτσι διαμορφωμένοι που ασφαλίζουν στη θέση τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Οι μακροπρόθεσμοι σωλήνες μπορεί να πέσουν από μόνοι τους, αλλά η απομάκρυνση από ωτορινολαρυγγολόγο μπορεί να είναι απαραίτητη.
Στα παιδιά μπαίνουν πάντα οι βραχυπρόθεσμοι σωληνίσκοι, οι οποίοι βγαίνουν συνήθως μόνοι τους μετά από έξι έως δώδεκα μήνες. Το πότε θα βγουν είναι απρόβλεπτο. Μπορεί στο ένα αυτί να βγουν μετά από έξι μήνες και στο άλλο μετά από δέκα μήνες.  

Ποιος χρειάζεται σωληνάκια στο αυτί και γιατί ?
Τα σωληνάκια στο αυτί συνήθως τοποθετούνται όταν ένας ασθενής πάσχει από επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του μέσου ωτός (πολλά επεισόδια οξείας μέσης ωτίτιδας) ή έχει απώλεια ακοής που προκαλείται από την επίμονη παρουσία υγρού στο αυτί (μέση ωτίτιδα με συλλογή υγρού – glue ear).
Η συσσώρευση υγρού στο αυτί οφείλεται στην απόφραξη του σωλήνα που συνδέει το αυτί με το πίσω μέρος της μύτης ( ευσταχιανή σάλπιγγα ). Η απόφραξη οφείλεται σε πολλές ωτίτιδες, αλλεργία ή μεγάλα κρεατάκια (αδενοειδείς εκβλαστήσεις).
Αυτό συνήθως συμβαίνει σε παιδιά ηλικίας 2 έως και 5 ετών, αλλά μπορεί επίσης να συμβεί σε εφήβους και ενήλικες και μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα ομιλίας και ισορροπίας, σε απώλεια ακοής, ή σε αλλαγές στη δομή του τυμπάνου του αυτιού.
Άλλες λιγότερο κοινές συνθήκες που μπορεί να δικαιολογούν την τοποθέτηση των σωλήνων αυτιού είναι η δυσπλασία του τυμπάνου ή της ευσταχιανής σάλπιγγας, το σύνδρομο Down, το λυκόστομα - υπερωιοσχιστία, και το βαρότραυμα (ζημία στο μέσο αυτί που προκαλείται από τη μείωση της πίεσης του αέρα, που συνήθως παρατηρείται με τις αλλαγές υψομέτρου, όπως σε πτήσεις και καταδύσεις).
Κάθε χρόνο, περισσότερες από 500.000 χειρουργικές επεμβάσεις για τοποθέτηση σωληνίσκων στο αυτί πραγματοποιούνται σε παιδιά στις ΗΠΑ, καθιστώντας την πιο συχνή χειρουργική επέμβαση της παιδικής ηλικίας που γίνεται με αναισθησία. Όταν δεν υπάρχει και κάποια άλλη συνοδός πάθηση τότε η τοποθέτηση του σωληνίσκου στο αυτί γίνεται με μέθη και όχι με νάρκωση. Η συνηθισμένη ηλικία για την εισαγωγή σωληνίσκου στο αυτί είναι τα δύο έως και πέντε χρόνια ζωής του παιδιού.

Ποιο το όφελος για το παιδί μου ?
Με την τοποθέτηση σωληνίσκων στο αυτί μπορεί :
• Να μειωθεί ο κίνδυνος της μελλοντικής μόλυνσης στο αυτί
• Να αποκατασταθεί άμεσα η απώλεια ακοής που προκαλείται από το υγρό του μέσου αυτιού.
• Να βελτιωθούν προβλήματα λόγου και προβλήματα ισορροπίας
• Να βελτιωθούν προβλήματα συμπεριφοράς που προκαλούνται από χρόνιες μολύνσεις των αυτιών.

Πώς τοποθετούνται τα σωληνάκια στο αυτί ?
Τα σωληνάκια στο αυτί (tubes) εισάγονται στο αυτί μέσω μιας χειρουργικής διαδικασίας που ονομάζεται μυριγγοτομή (μικροσκοπική τρύπα στο τύμπανο). Γίνεται μία μικρή τρύπα στο τύμπανο με τη βοήθεια του χειρουργικού μικροσκοπίου με ένα μικρό νυστέρι, αλλά μπορεί επίσης να επιτευχθεί και με λέιζερ.

Το σωληνάκι τοποθετείται στην τρύπα που δημιουργήσαμε για να την κρατήσει  ανοικτή και να επιτρέπει στον αέρα να φτάσει στο χώρο του μέσου ωτός (αερισμός). Οι χειρισμοί που γίνονται πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, γιατί ο χώρος είναι μικρός και οι δομές πολύ ευαίσθητες.

Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης?
Στα παιδιά χορηγείται γενική αναισθησία (κοιμούνται) όταν συνυπάρχει και άλλη παθολογία ή με απλή μέθη όταν πρέπει να τοποθετηθούν μόνο τα σωληνάκια. Στους ενήλικες μπορεί να γίνει η διαδικασία χωρίς αναισθησία.

Γίνεται η μυριγγοτομή (τρύπα) και το υγρό πίσω από το τύμπανο του αυτιού (στο μέσο χώρο του ωτός) αναρροφάται προς τα έξω. Το σωληνάκι στη συνέχεια τοποθετείται στην τρύπα. Η διαδικασία διαρκεί συνήθως λιγότερο από 10 λεπτά και οι ασθενείς ξυπνούν γρήγορα.
Η επέμβαση αυτή δεν προκαλεί καθόλου πόνο στο παιδί. Επίσης δεν χορηγείται  καθόλου αντιβίωση, παρά μόνο τοπικά σταγόνες στο αυτί.
Μερικές φορές ο ωτορινολαρυγγολόγος θα συστήσει παράλληλα και την αφαίρεση των ιστών των αδενοειδών εκβλαστήσεων, τα κρεατάκια δηλαδή. Οι έρευνες δείχνουν ότι η αφαίρεση των αδενοειδών εκβλαστήσεων – κρεατάκια με την ταυτόχρονη τοποθέτηση των σωληνίσκων αερισμού μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο των επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων του αυτιού και την ανάγκη για επανάληψη της χειρουργικής επέμβασης.

Τι συμβαίνει μετά την επέμβαση ?
Μετά την επέμβαση στο μικρό παιδί, ο ασθενής παρακολουθείται στην αίθουσα ανάνηψης για λίγη ώρα 30 λεπτά παρουσία των γονέων του και θα πάει στο σπίτι μέσα σε μια ώρα ή δύο εάν δεν υπάρξουν επιπλοκές. Οι ασθενείς δεν αισθάνονται καθόλου μετεγχειρητικό πόνο, αλλά ζάλη, ευερεθιστότητα, και ναυτία από την αναισθησία μπορεί να εμφανιστούν προσωρινά.
Η απώλεια ακοής που προκαλείται από την παρουσία υγρού στο αυτί αποκαθίσταται πλήρως αμέσως μετά την χειρουργική επέμβαση. Δηλαδή το παιδί βγαίνοντας από το χειρουργείο ακούει κανονικά και οι γονείς το αντιλαμβάνονται αυτό με την άφιξη τους στο σπίτι.
Μετά από λίγες ημέρες από την χειρουργική επέμβαση θα πρέπει να γίνει ακουόγραμμα, για να βεβαιωθεί ότι η ακοή έχει βελτιωθεί με τη χειρουργική επέμβαση και μία φορά το μήνα να εξετάζει ο ωρλ το παιδί για να βλέπει την παρουσία του σωληνίσκου στο αυτί.

Προστασία του αυτιού μετά την επέμβαση.
Για να αποφύγουμε την πιθανότητα μόλυνσης από τα βακτήρια που εισέρχονται στο μέσο αυτί μέσω του σωλήνα εξαερισμού, ο γιατρός μπορεί να συστήσει την προστασία των αυτιών χρησιμοποιώντας ωτοασπίδες κατά τη διάρκεια της κολύμβησης, και στις θαλάσσιες δραστηριότητες. Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η προστασία του αυτιού μπορεί να μην είναι απαραίτητη. Οι γονείς θα πρέπει να συμβουλεύονται τον ωρλ σχετικά με την προστασία των αυτιών μετά την επέμβαση.

Πιθανές επιπλοκές μετά την επέμβαση.
Η εισαγωγή των σωληνίσκων αερισμού στο αυτί είναι μια εξαιρετικά κοινή και ασφαλής διαδικασία με ελάχιστες επιπλοκές. Όταν οι επιπλοκές συμβαίνουν, μπορούν να περιλαμβάνουν:

• Διάτρηση - Αυτό μπορεί να συμβεί όταν το σωληνάκι βγει και η τρύπα στην τυμπανική μεμβράνη (τύμπανο του αυτιού) δεν έχει κλείσει. Η τρύπα μπορεί να επιδιορθωθεί και να κλείσει, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα.

• Ουλές - Κάθε ερεθισμός του τυμπάνου του αυτιού (υποτροπιάζουσες λοιμώξεις του αυτιού, ωτίτιδες), μπορεί να προκαλέσει ουλές που ονομάζονται τυμπανοσκληρυντικές πλάκες. Αυτό δεν προκαλεί κανένα πρόβλημα στην ακοή.

• Μόλυνση - Λοιμώξεις μπορούν ακόμη να εμφανιστούν στο μέσο αυτί ή γύρω από τον σωληνάκι του αυτιού. Ωστόσο, αυτές οι μολύνσεις είναι σπάνιες και είναι εύκολο να αντιμετωπιστούν με αντιβιοτικές σταγόνες στο αυτί. Μερικές φορές μια αντιβίωση από το στόμα μπορεί να είναι απαραίτητη.

• Υποτροπή – Αν το σωληνάκι βγει πολύ γρήγορα το υγρό μπορεί να επιστρέψει και να χρειαστεί να επαναληφθεί η χειρουργική επέμβαση.

• Παραμονή του σωληνίσκου για μεγάλο χρονικό διάστημα – Αν το σωληνάκι παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα (πάνω από ένα χρόνο) μπορεί να απαιτηθεί η απομάκρυνση του από τον ωτορινολαρυγγολόγο.