ΡΟΧΑΛΗΤΟ

Το 45% των ενηλίκων ροχαλίζουν περιστασιακά, ενώ τουλάχιστον το 25% ροχαλίζουν σε μόνιμη βάση. Το πρόβλημα του ροχαλητού είναι πιο συχνό σε άνδρες και υπέρβαρα άτομα και συνήθως επιδεινώνεται με την ηλικία. Το ροχαλητό μπορεί να αποτελεί ένδειξη παρεμπόδισης της αναπνοής και δεν πρέπει να αγνοείται. Ο ωτορινολαρυγγολόγος μπορεί να σας βοηθήσει να προσδιορίσει την ανατομική εντόπιση του ροχαλητού σας και να προσφέρει λύσεις για αυτό το θορυβώδες και συχνά ενοχλητικό φαινόμενο.
 
Τι προκαλεί το ροχαλητό ?
Το ροχαλητό  (ο θόρυβος που προκαλείται από το στροβιλισμό του αέρα) εμφανίζεται όταν υπάρχει εμπόδιο στην ελεύθερη ροή του αέρα διαμέσου του ανώτερου αναπνευστικού, δηλαδή του στόματος και της μύτης.

Στα παιδιά, το ροχαλητό μπορεί να είναι ένδειξη προβλημάτων με τις αμυγδαλές και τις αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια). Ένα παιδί  που υποφέρει από χρόνιο ροχαλητό θα πρέπει να εξεταστεί από έναν ωρλ για παιδιά.

Ποιες είναι οι αιτίες του ροχαλητού?

• Κακός μυϊκός τόνος της γλώσσας και του λαιμού : Όταν οι μύες είναι πολύ χαλαροί, η γλώσσα πέφτει προς τα πίσω προκαλώντας απόφραξη του αεραγωγού. Κάποια χαλάρωση είναι φυσικό να υπάρχει κατά τη διάρκεια του ύπνου, αλλά το αλκοόλ και τα υπναγωγά – ψυχιατρικά φάρμακα (που προκαλούν υπνηλία) μπορούν να επιδεινώσουν το πρόβλημα.

• Υπερτροφικές αμυγδαλές και κρεατάκια : Παιδιά (αλλά και ενήλικες) με μεγάλες αμυγδαλές και αδενοειδείς εκβλαστήσεις συχνά ροχαλίζουν.

• Μακριά και μαλακή υπερώα και σταφυλή : Η μεγάλη σταφυλή και η χαλαρή υπερώα λειτουργεί ως βαλβίδα που δονείται κατά τη διάρκεια του ύπνου και προκαλεί το ροχαλητό.

• Δυσκολία στην αναπνοή από τη μύτη : Μια βουλωμένη μύτη απαιτεί επιπλέον προσπάθεια για να τραβήξει τον αέρα μέσα από αυτή. Αυτό δημιουργεί περισσότερες δονήσεις με αποτέλεσμα το ροχαλητό. Επομένως κατά τη διάρκεια ιώσεων και λοιμώξεων (ρινίτιδα και ιγμορίτιδα), το ροχαλητό μπορεί να εμφανιστεί.

• Στραβό ρινικό διάφραγμα (σκολίωση ρινικού διαφράγματος) και άλλες ανατομικές παραλλαγές της μύτης, όπως υπερτροφία ρινικών κογχών, πολύποδες στη μύτη και όγκοι μπορεί να προκαλέσουν απόφραξη.

• Παχύσαρκα άτομα που έχουν περίσσεια μαλακών ιστών στο λαιμό τους είναι πιο ευπαθή στην εμφάνιση του ροχαλητού.

• Κύστεις ή όγκοι είναι σπάνια αίτια της στένωσης των αεραγωγών και της εμφάνισης του ροχαλητού.

• Προβλήματα σύγκλεισης της γνάθου (οπισθογναθία) αποτελούν συχνή αιτία ροχαλητού.

• Το ροχαλητό προκαλεί κοινωνικά προβλήματα. Ο σύντροφος στο κρεβάτι δυσκολεύεται να κοιμηθεί μαζί με ένα άτομο που ροχαλίζει και αυτό μπορεί να αποτελέσει την αιτία προβλημάτων στη σχέση. Επίσης, άλλα άτομα δεν επιθυμούν να κοιμούνται στο ίδιο δωμάτιο με άτομα που ροχαλίζουν, όπως φίλοι σε διακοπές.  
• Το ροχαλητό προκαλεί ιατρικά προβλήματα. Το ροχαλητό, ανάλογα με την ένταση του μπορεί να προκαλέσει από ήπια ως έντονα προβλήματα με κυριότερο την αποφρακτική υπνική άπνοια, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά και μακροχρόνια προβλήματα υγείας.

Το ροχαλητό μπορεί να είναι ένα σημάδι μιας πιο σοβαρής κατάστασης, γνωστή ως αποφρακτική άπνοια του ύπνου . Χαρακτηρίζεται από πολλαπλά επεισόδια διακοπής της αναπνοής για διαστήματα μεγαλύτερα των 10 δευτερολέπτων την κάθε φορά. Αυτό οδηγεί σε μειωμένη οξυγόνωση στο αίμα και επομένως και σε άλλα όργανα (π.χ. εγκέφαλος), το οποίο αναγκάζει την καρδιά να εργάζεται περισσότερο και σκληρότερα. Ασθενείς με αποφρακτική άπνοια του ύπνου μπορεί να εμφανίσουν 10 έως 100 άπνοιες την ώρα.

Ποια τα προβλήματα που παρουσιάζει ένα άτομα με ροχαλητό και άπνοια ?

• Υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας

• Κόπωση κατά τη διάρκεια της ημέρας

• Μειωμένη απόδοση στην εργασία

• Μειωμένα αντανακλαστικά κατά την οδήγηση (από τις πιο σημαντικές αιτίες τροχαίων ατυχημάτων)

• Μειωμένη σεξουαλική λειτουργία (libido)

• Καρδιολογικά προβλήματα (καρδιακή προσβολή, έμφραγμα)

• Συχνούς πονοκεφάλους

• Εγκεφαλικά επεισόδια

• Σάκχαρο – Διαβήτη

• Αυξημένη αρτηριακή πίεση
    

Τι πρέπει να κάνω αν ροχαλίζω ?

Θα πρέπει να αναζητήσετε ιατρική συμβουλή από τον ωρλ σας. Ο ωτορινολαρυγγολόγος θα σας εξετάσει διεξοδικά στη μύτη, το στόμα, το φάρυγγα, τον ουρανίσκο και το λάρυγγα, χρησιμοποιώντας ενδοσκόπια με οπτική ίνα και καταγραφή σε βίντεο.

Η εξέταση μπορεί να αποκαλύψει εάν το ροχαλητό προκαλείται από αλλεργία, λοίμωξη, ρινική απόφραξη από στραβό διάφραγμα ή μεγάλες αμυγδαλές και κρεατάκια. Επίσης, θα ελέγξει τη μαλακή υπερώα και τη σταφυλή σας και τη σύγκλειση της γνάθου.

Μερικές φορές είναι απαραίτητη η πραγματοποίηση μελέτης ύπνου στο εργαστήριο ή στο σπίτι για να καθοριστεί εάν το ροχαλητό υποκρύπτει αποφρακτική υπνική άπνοια. Η πραγματοποίηση μελέτης ύπνου στο σπίτι είναι πιο εύκολη για τον ασθενή και προσφέρει στον γιατρό σας όλες αυτές τις πληροφορίες που θέλει για να αξιολογήσει το ροχαλητό και τις άπνοιες σας.

Ποιες είναι οι πιθανές θεραπείες ?

Η θεραπεία εξαρτάται από τη διάγνωση και το σημείο του προβλήματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, περισσότερες από μία περιοχή μπορεί να εμπλέκονται .
Το ροχαλητό ή η αποφρακτική υπνική άπνοια μπορεί να ανταποκριθεί στις διάφορες θεραπείες που προσφέρονται από πολλούς χειρουργούς ωτορινολαρυγγολόγους  κεφαλής και του τραχήλου :

• Αμυγδαλεκτομή και αφαίρεση των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια) στα παιδιά και μερικές φορές στους ενήλικες
• Παλατοφαρυγγοπλαστική (Uvulopalatopharyngoplasty - UPPP) είναι η χειρουργική επέμβαση για τη θεραπεία του ροχαλητού και της αποφρακτικής άπνοιας του ύπνου. Με την επέμβαση αυτή θα απομακρυνθεί η περίσσεια μαλακή υπερώα και θα μειωθεί το μέγεθος της σταφυλής και θα ανοίξει ο αεραγωγός. Η δίοδος του αέρα μπορεί να διευρυνθεί περαιτέρω όταν συνδυαστεί και με αμυγδαλεκτομή.

• Κογχοπλαστική ή καυτηριασμός ρινικών κογχών. Αυτό μπορεί να γίνει με ραδιοσυχνότητες, υπέρηχο, shaverκαι laser.  

• Ευθειασμός του στραβού ρινικού διαφράγματος.

• Νέα μέθοδο για να αυξηθεί η ακαμψία της μαλακής υπερώας χωρίς αφαίρεση ιστού αποτελεί η έγχυση ουσίας που προκαλεί ακαμψία στην περιοχή κοντά στην σταφυλή με αποτέλεσμα τη καλύτερη λειτουργία της υπερώας. Μια άλλη μέθοδο αποτελεί η τοποθέτηση εμφυτεύματος στην μαλακή υπερώα.

• Η έλξη του γενειογλωσσικού μυ και του υοειδή μυ αποτελεί μια άλλη χειρουργική επέμβαση για τη θεραπεία της άπνοια. Τραβά τους μυς της γλώσσας προς τα εμπρός , ανοίγοντας έτσι τον αεραγωγό.

• Μια συσκευή σαν νάρθηκας (mandibularadvancement) που επανατοποθετεί την κάτω γνάθο προς τα εμπρός, μπορεί επίσης να αντιμετωπίσει το ροχαλητό και την άπνοια. Αυτό ο ασθενής το φορά μόνο την ώρα που κοιμάται και βοηθάει πολύ στην αντιμετώπιση του προβλήματος.

• Σε ορισμένους ασθενείς, η σημαντική απώλεια βάρους μπορεί επίσης να βελτιώσει το ροχαλητό και την αποφρακτική άπνοια στον ύπνο.

• Αν η αποφρακτική άπνοια του ύπνου είναι πολύ σημαντική και δε μπορούν οι παραπάνω τρόποι να βοηθήσουν τότε είναι αναγκαία η χρήση μίας συσκευής που ανοίγει τον αεραγωγό με μία μικρή ποσότητα θετικής πιέσεως. Αυτή η πίεση μεταφέρεται μέσω μίας ρινικής μάσκας που φοριέται κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αυτή η συσκευή ονομάζεται CPAP.

Οδηγίες για τη μείωση του ροχαλητού :

• Υιοθετήστε ένα υγιεινό και αθλητικό τρόπο ζωής για να αναπτύξετε καλό μυϊκό τόνο

• Χάστε βάρος

• Αποφύγετε τα ηρεμιστικά, υπνωτικά και αντιισταμινικά χάπια πριν τον ύπνο

• Αποφύγετε το αλκοόλ για τουλάχιστον τέσσερις ώρες και τα βαριά γεύματα ή τα σνακ για τρεις ώρες πριν από τον ύπνο.

• Καθιερώστε τακτικές συνήθειες ύπνου.

• Ο ύπνος στο πλάι (και όχι στην πλάτη) μπορεί να μειώσει το ροχαλητό.

• Ανυψώστε το κεφάλι του κρεβατιού σας ή κοιμηθείτε σε δύο μαξιλάρια.

• Καθαρίζετε τακτικά τη μύτη σας, σύμφωνα με τις οδηγίες του ωρλ σας.